Του Μάνου Ανδρουλάκη

Το βράδυ της Πέμπτης (22/11) πραγματοποιήθηκε μία ξεχωριστή εκδήλωση στην κατάμεστη αίθουσα της Πινακοθήκης του δήμου Πειραιά.

Στο πλαίσιο της διοργάνωσης «12 Οκτωβρίου 1944. Η Αθήνα ελεύθερη» με αφορμή τη συμπλήρωση 74 ετών από την απελευθέρωση της πρωτεύουσας, οι πραγματικοί θρύλοι του ελληνικού ποδοσφαίρου ήταν πρωταγωνιστές.

Ο Νίκος Γόδας, ο Ανδρέας Μουράτης, ο Μίμης Πιερράκος, ο Σπύρος Κοντούλης, o Νίκος Σωτηριάδης, ο Γιώργος Βατίκης, ο Σπύρος Υποφάντης και όλοι όσοι έδωσαν τη ζωή τους ή κινδύνευσαν με την απώλειά της κατά την κατάμαυρη δεκαετία του 1940, «παρέλασαν» μπροστά στα μάτια των δεκάδων παρευρισκόμενων.

Οι δημοσιογράφοι Γιάννης Γεωργάκης και Νάσος Μπράτσος θύμισαν/ενημέρωσαν/δίδαξαν με τον μεστό τους λόγο και την αξιοπιστία που τους διακρίνει.

Σε τούτη την εκδήλωση δεν υπήρξαν Αριστεροί-Δεξιοί κ.τ.λ. Υπήρξε μόνο η προβολή των ποδοσφαιριστών (και λοιπών αθλητών) που δεν έκαναν τίποτε λιγότερο από το αυτονόητο.

Άφησαν τα ποδοσφαιρικά χοντροπάπουτσα της εποχής για να φορέσουν άρβυλα, κρέμασαν τις άσπρες/μαύρες/κόκκινες/μπλε/πράσινες/κίτρινες εμφανίσεις στην ντουλάπα και τις αντικατέστησαν με το χακί του Στρατού Ξηράς, το κυανόλευκο του Πολεμικού Ναυτικού ή το ραφ της Πολεμικής Αεροπορίας.

«Στα δύσκολα χρόνια, ποδοσφαιριστές συμμετείχαν στον αγώνα κατά του φασισμού, υπέρ δημοκρατίας, προσδίδοντας στο ποδόσφαιρο διαφορετικά χαρακτηριστικά. Επιβεβαίωσαν την ταπεινότητά τους, καθώς είχαν μεγαλώσει σε φτωχογειτονιές και αναδείχτηκαν σε φωτεινά παραδείγματα.

Με την εκδήλωση αυτή τους αποδίδουμε φόρο τιμής, αλλά διαχέουμε και ιστορική μνήμη», είπε στον χαιρετισμό του ο Γιώργος Γαβρίλης, αντιπεριφερειάρχης Πειραιά.

Ο Νίκος Μάλλιαρης, συντονιστής της εκδήλωσης, διάβασε ένα γράμμα του Μίμη Πιερράκου, του ηρωικού «Μπρακ» των ελληνικών γηπέδων, ο οποίος έχασε τη ζωή του κατά τον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο στην περιοχή Διποταμιά της Βορείας Ηπείρου.

Ο βετεράνος άσος, μεταξύ άλλων, προέβη στην εξής δήλωση: «Θέλουμε να δείξουμε και αυτήν την πλευρά του ποδοσφαίρου που τότε ήταν δεμένο με την κοινωνία, καθώς οι παίκτες ήταν λαϊκά παιδιά, πρόσφυγες, εργάτες και στο σάλπισμα του εθνικοκοινωνικού απελευθερωτικού αγώνα είχαν μεγάλη συμμετοχή.

Παράλληλα οργανώθηκαν όχι μόνο στα ποδοσφαιρικά σωματεία, αλλά και με αθλητές του κλασικού αθλητισμού, όπως για παράδειγμα στον Σύλλογο Ελλήνων Αθλητών που είχε επικεφαλής στην Κατοχή τον Γρηγόρη Λαμπράκη και διοργάνωναν παιχνίδια για να μαζεύουν τρόφιμα και φάρμακα που έδιναν στο ‘Σωτηρία’ και άλλα νοσοκομεία.

Και είναι μια ευκαιρία να αρχίσουν να γίνονται αυτές οι συζητήσεις για να καταγράφονται οι μαρτυρίες γι’ αυτούς τους ξεχωριστούς αγωνιστές που κατέχουν μια ιδιαίτερη σελίδα στην ιστορία του ποδοσφαίρου, μεταφέροντας το μήνυμα της αγωνιστικότητας, της ανιδιοτέλειας, της αυτοθυσίας και στις σημερινές γενιές.

Η διάσωση αυτών των περιστατικών αποτελεί μια μικρή συμβολή ώστε το ποδόσφαιρο να απαλλαγεί από τις παθογένειές του, τον οπαδισμό και τη βία και να αποκτήσει τη θέση που του αξίζει ως ένα πολιτιστικό γεγονός που προάγει αξίες».

Οι κ.κ. Γεωργάκης και Μπράτσος κατονόμασαν δεκάδες ποδοσφαιριστές (και λοιπούς αθλητές) που έχασαν τη ζωή τους, τραυματίστηκαν σοβαρά ή πάλεψαν για το υπέρτατο ιδανικό της Ελευθερίας.

Αναφέρθηκαν στη χρησιμοποίηση του ποδοσφαίρου ως μέσο προπαγάνδας, αποχαύνωσης και εικονικής σύσφιγξης σχέσεων με τους υπό κατοχή λαούς από τις δυνάμεις του Άξονα.

Η κ. Αναστασία Βούλγαρη αφηγήθηκε παραστατικότατα τις τελευταίες στιγμές του Νίκου Γόδα, μέσω του βιβλίου «Ώσπου να ξημερώσει» του Σταμάτη Σκούρτη και στο τέλος ένα παρατεταμένο χειροκρότημα απέτισε φόρο τιμής στον εκτελεσμένο νέο.

Ιδού το video που δημιουργήθηκε από τον Χρήστο Γόδα (εγγονός του αδερφού του Νίκου Γόδα), μόνιμο κάτοικο ΗΠΑ, και προβλήθηκε στην εκδήλωση:

Γνωστές ιστορίες, όπως το περίφημο φιλικό παιχνίδι του 1942 μεταξύ του Παναθηναϊκού και της ΑΕΚ που εξελίχθηκε σε ένα αυθόρμητο ξέσπασμα των χιλιάδων θεατών με πρόκληση επεισοδίων ή η δολοφονία του Σπύρου Κοντούλη στην προσπάθειά του να διαφύγει της εκτέλεσης, προκάλεσαν ρίγη συγκίνησης.

Το πολυβόλο στον αγώνα-ρεβάνς των ηρωικών Καλαματιανών με τους Γερμανούς, η σκόπιμη διεξαγωγή ποδοσφαιρικών αναμετρήσεων για την προειδοποίηση των Αντιστασιακών ή ακόμη και για κατασκοπεία, ήταν μερικά από τα περιστατικά που άφησαν άναυδο το κοινό.

Ο κ. Μπράτσος αναφέρθηκε σε περιστατικό, όπου τα στοιχεία του εντοπίστηκαν σε έγγραφα που είχαν πεταχτεί σε κάδο απορριμμάτων!

Η Ειρήνη Νταϊφά, αντιδήμαρχος Πολιτισμού του δήμου Πειραιά, ο βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Θοδωρής Δρίτσας, ο πρόεδρος των εξορισθέντων-φυλακισθέντων Κώστας Μανταίος, ο υπεύθυνος του Τμήματος φυσικής αγωγής & αθλητισμού του ΚΚΕ Θοδωρής Λιάπης, ήταν μερικές από τις εξέχουσες προσωπικότητες, σε μία εκδήλωση όμως που πρωταγωνιστικό ρόλο είχαν οι γενναίοι άσοι των γηπέδων της Ελευθερίας και της Φιλοπατρίας.

Αντί επιλόγου, αυτή η εκδήλωση θα αποτελέσει εφαλτήριο για την αναζήτηση, την έρευνα και την καταγραφή μαρτυριών, περιστατικών, αγνώστων αξιομνημόνευτων πράξεων από τη μαύρη, μα συνάμα ηρωική, δεκαετία του 1940.

Ας βοηθήσουν όλοι: Πολιτικοί φορείς, ιστορικοί, δημοσιογράφοι, στελέχη σωματείων, απόγονοι ποδοσφαιριστών και λοιπών αθλητών, προκειμένου να δουν το φως της δημοσιότητας κι άλλες ιστορίες.

Ιστορίες που θα προβάλλουν τους πραγματικούς ήρωες των γηπέδων, αλλά και τον αθλητισμό αυτόν καθ’ εαυτόν, λόγω της τεράστιας απήχησης που είχε και θα έχει πάντα στην κοινωνία.

Τα σπορ… σκοράρουν στη συνείδηση του απλού λαού και μέσω αυτών θα πρέπει να χτιστεί ένα νέο πλαίσιο που θα γιγαντώσει αξίες, όπως το ευ αγωνίζεσθαι και η ευγενής άμιλλα.

Ας μετατραπεί το «Ποδόσφαιρο και Αντίσταση» σε μία αέναη προσπάθεια υπερίσχυσης της λαϊκότητας έναντι των σκοτεινών συμφερόντων. Ένα μότο που θα καθοδηγεί τους απογόνους του Γόδα, του Πιερράκου, του Μουράτη, του Κοντούλη και τους φιλάθλους προς ένα έντιμο αύριο.

ΠΗΓΕΣ: sport-retro.gr, tanea.gr, atexnos.gr, edromos.gr