Θα μπορούσαν άραγε οι εκλογές της διάσημης ομάδας της Καταλονίας, να γίνουν σημείο αναφοράς για την αναγέννηση του ελληνικού ποδοσφαίρου;

Επιθυμητό αλλά και αναγκαίο, να σταθεί κάποιος μπροστά στην πραγματική γιορτή της εκλογικής διαδικασίας, αλλά ξεκινώντας από εκεί να περάσει πίσω της, συλλέγοντας ένα προς ένα, όλα τα κομμάτια του παζλ, που την κάνουν «mas que un club» (περισσότερο από μια ομάδα), την καθιστούν παράδειγμα. Όχι μοναδικό, αλλά ιδιαίτερο.

Η επιβεβαίωση του Γιοσέπ Μαρία Μπαρτομέου στην προεδρία της Μπαρτσελόνα για τα επόμενα έξι χρόνια, δεν έγινε εξαιτίας δικής του επιλογής-απόφασης, ούτε με ορισμό, αλλά με ψηφοφορία, ανάμεσα στα 109.000 μέλη του ισπανικού συλλόγου. Μία διαδικασία, ευρείας λαϊκής συμμετοχής, αναδεικνύοντας τον τρόπο, αλλά και το μέσο λειτουργίας, μίας ομάδας που στέκεται στην κορυφή του κόσμου.

Ο Νίκος Μάλλιαρης, παλαίμαχος ποδοσφαιριστής, συνδικαλιστής αλλά και διοικητικός παράγοντας, μέλος της Μπαρτσελόνα από το 2006, είχε την ευκαιρία και τη χαρά της συμμετοχής στην εκλογική αυτή διαδικασία.

Το Αθηναϊκό Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΑΠΕ-ΜΠΕ), θεωρώντας πως εκτός από τις γνώσεις και την εμπειρία του, μπορεί να μεταφέρει άριστα την ουσία της εκλογικής διαδικασίας, αλλά επίσης την δόμηση του μοντέλου των Καταλανών, επικοινώνησε μαζί του στη Βαρκελώνη.

 

Μπαρτσελόνα: Η αποθέωση της λαϊκής συμμετοχής

– Τι δείχνει η συγκεκριμένη εκλογική διαδικασία στην Μπαρτσελόνα;

«Είναι η αποθέωση της λαϊκής συμμετοχής, που είναι το ζητούμενο για την Ελλάδα. Εδώ και 40 χρόνια έχουμε μετακινηθεί στο μοντέλο των ΠΑΕ και της ιδιοκτησίας των ομάδων από επιχειρηματίες. Μία λειτουργία με επιπτώσεις και παθογένειες. Έτσι αποκόπηκαν οι ομάδες από το ιδρυτικό σωματείο, αποκόπηκαν οι φίλαθλοι από την ενεργή συμμετοχή, έστω κι αν κατά καιρούς εξαπατώνται από τους διάφορους επενδυτές, που φεύγουν και επιστρέφουν χωρίς κανένα έλεγχο. Με αυτόν τον τρόπο, κατάφεραν να υποκαταστήσουν τον πραγματικό ρόλο του
φιλάθλου».

– Πώς μπορεί κάποιος να γίνει μέλος της Μπαρτσελόνα;

«Πριν από εννέα χρόνια έκανα μία απλή αίτηση εγγραφής και έκτοτε έγινα μέλος. Φυσικά ψήφισα και σε αυτές τις εκλογές. Το 2010 η Μπαρτσελόνα αριθμούσε 165.000 μέλη, απλωμένα σε όλο τον κόσμο. Διαπιστώθηκε ότι είχε επικρατήσει και ένα είδος life style και γι’ αυτό περιορίστηκαν οι εγγραφές. Τώρα αριθμεί 109.000 μέλη και στις πρόσφατες εκλογές ψήφισαν 47.500, το 43%. Υπολογίστε όμως ότι χιλιάδες μέλη βρίσκονται εκτός Ισπανίας».

– Στη χώρα μας γιατί απέτυχαν κάποιες ανάλογες προσπάθειες λαϊκής συμμετοχής;

«Απέτυχαν γιατί δεν υπήρχε η πρόθεση εμπιστοσύνης. Ούτε ο Κόκκαλης το 2002, ούτε η ΑΕΚ και ο Άρης μπόρεσαν, γιατί επέλεξαν τον ανορθόδοξο τρόπο μη εγγραφής μελών στο ιδρυτικό σωματείο, που κατείχε το 10%. Αποτράπηκε ο ελεγκτικός ρόλος, η καλύτερη διαχείριση και η διαφάνεια. Έτσι όταν χρεοκόπησαν οι ΠΑΕ, έκλεισαν τα σωματεία και μαζί τους όλα τα τμήματα».

 

– Τι αποδεικνύει το μοντέλο της Μπαρτσελόνα;

«Το μοντέλο της Μπαρτσελόνα σηματοδοτεί, πως ένα σωματείο με μέλη, μπορεί να πρωταγωνιστήσει στο παγκοσμιοποιημένο και εμπορευματοποιημένο ποδόσφαιρο. Η μεταγραφή του Νεϊμάρ και οι κατηγορίες για έλλειψη διαφάνειας, που την συνόδεψαν, είχαν ως αποτέλεσμα την παραίτηση του προέδρου Σάντρο Ροσέλ, όπως άλλωστε είχε συμβεί για άλλο ζήτημα πριν από τέσσερα χρόνια με τον Ζοάν Λαπόρτα. Οι φίλαθλοι δεν έχουν μάθει να λειτουργούν, βάζοντας το πρόβλημα κάτω από το χαλί, αλλά ζητώντας επίμονα διαφάνεια».

– Σίγουρα όμως παίζει ρόλο και το περιβάλλον. Η Καταλονία είναι μία κοινωνία έντονα πολιτικοποιημένη, το κίνημα ανεξαρτησίας κερδίζει έδαφος. Είναι στοιχεία απαραίτητα;

«Χωρίς αμφιβολία ναι. Όμως θα ήθελα να επεκταθώ και να πω ότι στην Δυτική Ευρώπη, όπου ο καπιταλισμός λειτουργεί καλύτερα, με θεσμικό ρόλο, καθιστά φιλάθλους και όχι πελάτες. Στην Ισπανία ο νομοθέτης επέλεξε ένα μικτό σύστημα, όπου μία ομάδα, εάν θέλει να παραμείνει σωματείο, μπορεί να συμμετάσχει στο πρωτάθλημα».

– Η Μπαρτσελόνα βέβαια δεν καρπώνεται την μοναδικότητα του μοντέλου;

«Όχι, στην Ισπανία, υπάρχουν ακόμα η Ρεάλ Μαδρίτης, η Αθλέτικ Μπιλμπάο, η Οσασούνα, ομάδες με διαδικασίες ευρείας λαϊκής συμμετοχής. Αλλά και έξω από τα ισπανικά σύνορα. Στη Γερμανία, το ιδρυτικό σωματείο έχει το πλεονέκτημα να διατηρεί το 51%. Ομάδες όπως η Μπάγερν, η Ντόρτμουντ το έχουν υιοθετήσει.

Πρόκειται πραγματικά για δύο μοντέλα πετυχημένα, που δυστυχώς δεν θέλουμε να δούμε, με συνέπεια την τέλεια απομόνωση του ποδοσφαίρου και την χρεοκοπία των φορέων. Είναι ανάγκη να προβάλουμε αυτά τα μοντέλα, να ανοίξει μία συζήτηση για το μοντέλο σωματείου που θέλουμε να ακολουθήσουμε, να γίνει μία εξειδίκευση μέσα από υγιείς διαδικασίες».

 

– Από το ποδόσφαιρο στην κοινωνία, είναι μία απόσταση που μπορεί να καλυφθεί;

«Υπάρχει μία κοινωνική, πολιτική, ιστορική διάσταση στις αναφορές για τη Δυτική Ευρώπη. Σε Αγγλία, Γερμανία, Ισπανία, οι ομάδες είναι κομμάτι της κοινωνίας. Η Μπαρτσελόνα περισσότερο, λόγω των αντιθέσεων. Θέλω να πω ότι οι φίλαθλοι αγαπάνε το ποδόσφαιρο, όχι μονάχα την ομάδα. Υπάρχει φίλαθλο πνεύμα. Δεν υπάρχουν επεισόδια και όταν συμβαίνουν είναι περιορισμένα. Το ίδιο επίσης με τον ρατσισμό. Υπάρχουν ιδιαίτερες καμπάνιες από την UNICEF, σε αρωγή με την ομάδα».

– Και όλα ξεκινούν από τις ακαδημίες, στην περίπτωσή μας την περίφημη και διάσημη Masia.

«Χωρίς καμία αμφιβολία. Για παράδειγμα αυτή που αφορά των εμβολιασμό παιδιών και την μεγάλη σημασία του για την υγεία τους. Το ποδόσφαιρο στην υπηρεσία της υγείας. Στις ακαδημίες καλλιεργείται η συλλογικότητα, το ομαδικό πνεύμα. Παιδιά από διαφορετικές χώρες, με διαφορετική θρησκεία και κουλτούρα συναντώνται και μαθαίνουν να λειτουργούν. Το θαύμα των ακαδημιών της Μπαρτσελόνα, της Masia, που κοστίζει μόλις 15.000.000 ευρώ ετησίως, υπάρχει πρόγραμμα σίτισης 100 παιδιών κάθε μήνα, από διαφορετικά αθλήματα.

Όμως όλο αυτό μπορεί να διαπιστώσει κάποιος ότι βγαίνει στο παιχνίδι της Μπαρτσελόνα. Το σύστημα που αναπτύσσεται. Οι παίκτες δένουν αξιακά, ο Μέσι δεν λειτουργεί σαν θεός, υπάρχει σύμπνοια με τους άλλους, δεν επικρατεί ατομικό πνεύμα. Γι’ αυτό άλλωστε απέτυχε στην Μπαρτσελόνα ο Ζλάταν Ιμπραΐμοβιτς, επειδή δεν κόλλησε με το αξιακό σύστημα της ομάδας».

– Πόσο βοηθάει μία ομάδα, αλλά και το ποδόσφαιρο, η ανάπτυξη της κοινωνικότητας, με την έννοια της προσφοράς και της αλληλεγγύης;

«Οι ομάδες χρειάζεται να ενταχθούν στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Να ενδιαφέρονται για την πόλη της, της δράσης της, να βρίσκονται στον κοινωνικό ιστό. Έτσι λειτουργεί η Μπαρτσελόνα. Οι παίκτες πηγαίνουν σε κοινωνικές εκδηλώσεις, πρωτοστατούν σε δράσεις κοινωνικής προσφοράς».

– Μπορούν να υπάρξουν ανάλογες προοπτικές ενός άλλου ποδοσφαίρου στη χώρα μας, ιδιαίτερα μέσα στα χρόνια οξύτατης κρίσης;

«Σίγουρα η κρίση μαστίζει και το ποδόσφαιρο, προκαλώντας σοβαρές συνέπειες. Όμως δεν πρέπει να μείνουμε έτσι, χρειάζεται να προχωρήσουμε. Θα σας πω, ότι εάν πριν από τρία χρόνια η ΑΕΚ, όταν υποβιβάστηκε, είχε επιλέξει να παραμείνει σωματείο και έκανε μέλη, τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά.

Χρειάζεται να εγγυηθεί ο ρόλος τους, να αλλάξει η νοοτροπία, να μην υπάρχει προσδοκία στην έλευση του ηγέτη-σωτήρα. Χρειάζεται να δραστηριοποιηθούν οι φίλαθλοι ως υπεύθυνοι πολίτες, οι ρόλοι να είναι πολύ καθαροί, σχετικά με τους φιλάθλους, τους επενδυτές, τους διαχειριστές.

Ακόμα και στο εγχείρημα του Παναθηναϊκού με τη λαϊκή συμμαχία, παρατηρούμε το παράδοξο, μία μη κερδοσκοπική οργάνωση να διαχειρίζεται κερδοσκοπικά εταιρεία όπως είναι η ΠΑΕ. Είναι απαραίτητο να ξεκαθαρίσουν δημοκρατικά οι ρόλοι».

– Είναι δύσκολα όλα αυτά να συμβούν στη χώρα μας και πόσο μπορεί να περιμένει το ποδόσφαιρο μας για την εξυγίανσή του;

«Θέλουμε σίγουρα χρόνο, από τη χρεοκοπία να προχωρήσουμε σιγά-σιγά. Να ξεκινήσουμε από τις ακαδημίες, να γίνουν γήπεδα, να εγγυηθούν καθαρά πρωταθλήματα, να υπάρξει δίκαιη διαιτησία, να υπάρξει ισονομία, με παραδείγματα από τη Δυτική Ευρώπη. Εμείς το μόνο που κάνουμε έως τώρα είναι να μεταθέτουμε το πρόβλημα σε άλλους. Πρέπει να αναλάβουμε τις ευθύνες μας, αυτές που αναλογούν στον καθένα».

– Σε όλη αυτή την κατάσταση ποιος θα είναι ο ρόλος του υπουργείου, της πολιτείας γενικότερα, της ΕΠΟ, ακόμα και του ΠΣΑΠ;

«Όλοι οι φορείς χρειάζεται να ασχοληθούν προς αυτή την κατεύθυνση, να συμφωνήσουν για τις αρνητικές πλευρές του θεσμού των ΠΑΕ και της ηγεμονίας κάθε φορά μίας ομάδας, με την παράλληλη δημιουργία δορυφόρων. Χρειάζεται να τρέξουμε πίσω και να δούμε πως λειτουργούσαν στο παρελθόν μεγάλες ομάδες, που βρίσκονταν μακριά από την Αθήνα, όπως η Δόξα Δράμας, ο ΠΑΣ Γιάννινα, ο ΟΦΗ, η ΑΕΛ.

Αυτές είναι ο ιστορικός πλούτος του ποδοσφαίρου μας. Η ΕΠΟ πρέπει να εκδημοκρατιστεί, να κυριαρχήσει το φίλαθλο πνεύμα και να σπάσει ο οπαδισμός. Να μην υπάρχει η επιθυμία στήριξης με όλα τα μέσα στην αγαπημένη ομάδα μου».

– Τι χρειάζεται;

«Πρέπει να προσανατολιστούμε σε ένα νέο όραμα για ένα άλλο ποδόσφαιρο. Το επιτυχημένο μοντέλο της Μπαρτσελόνα, μπορεί να είναι το παράδειγμα. Πρώτα χρειάζεται να επικρατεί η επιθυμία για θέαμα και μετά για τη νίκη. Δεν νικάς πάντα, ούτε κερδίζει ο καλύτερος και ο πιο δυνατός. Αυτή είναι η ομορφιά του ποδοσφαίρου.

Στο «Καμπ Νου», οι φίλαθλοι έχουν χειροκροτήσει την Μπαρτσελόνα, ακόμα κι όταν δεν κατάφερε να κερδίσει ή πολύ περισσότερο όταν έχασε, αναγνωρίζοντας την προσπάθεια των παικτών. Εμείς υποτιμάμε τον ρόλο του
ποδοσφαιριστή και αναδεικνύουμε εκείνο του παράγοντα και του διαιτητή. Πρέπει να προσπαθήσουμε όλοι να γυρίσουν οι φίλαθλοι και οι οικογένειες στα γήπεδα».

– Έχουμε χρόνο, όχι για σώσουμε, αλλά για να ξαναφτιάξουμε το ποδόσφαιρό μας;

«Χρειάζεται να ξεκινήσει μία προσπάθεια τον Σεπτέμβριο. Υπάρχουν δυνατότητες, αρκεί να το θέλουμε και να προσπαθήσουμε να λύσουμε το πρόβλημα. Αυτοί που ασχολούνται σήμερα με το ποδόσφαιρο, δεν το θέλουν. Παράγοντες και οπαδοί ευνοούνται από τη διατήρηση της κατάστασης.

Χρειάζεται να βοηθήσουν οι φίλαθλοι, με πρωτοβουλίες όλων των φορέων, του ΠΣΑΠ, της κυβέρνησης, των ενώσεων, ακόμα με επώνυμους καλλιτέχνες, ανθρώπους του πνεύματος και του πολιτισμού. Να δραστηριοποιηθούμε για να γίνει καλύτερο το ποδόσφαιρό μας. Το νέο νομοσχέδιο έχει διατάξεις που λειτουργούν προς αυτή την θετική κατεύθυνση.

Είναι ανάγκη να επιστρέψουν οι φίλαθλοι στις ομάδες, να υπάρξει αντιπροσωπευτικότητα. Να ξεκινήσουμε από το μηδέν, να επιλέξουμε το μοντέλο, που θέλουμε και να το εξειδικεύσουμε πάνω στις παραδόσεις, τις αξίες, τον πολιτισμό μίας χώρας που γέννησε τους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Οι άνθρωποι της Μπαρτσελόνα, σε συζητήσεις που κάνω μαζί τους, προσφέρονται με ευχαρίστηση να βοηθήσουν. Αρκεί να τους το ζητήσουμε. Μας ενώνουν πολλά, πίσω στο βάθος του χρόνου. Επιβάλλεται ένα νέο όραμα για το ελληνικό ποδόσφαιρο. Το πετυχημένο μοντέλο της Μπαρτσελόνα, που κυριάρχησε στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο».